دلایل افت فضای قرائت قرآن در کشور/ جامعه قرآنی؛ حلقه اول اجراییسازی بیانیه گام دوم
تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۲۷۳۵۵
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست هماهنگی طرح کرسیهای تفسیر و تلاوت قرآن کریم بعدازظهر امروز 21 خردادماه با حضور مهدی قرهشیخلو، رئیس سازمان دارالقرآنالکریم و جمعی از قاریان حاضر در این طرح برگزار شد.
در ابتدای این نشست، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمدجواد موسوی درچهای، قاری و مدرس قرآن کریم به تلاوت آیاتی از کلامالله مجید پرداخت و پس از آن مهدی قرهشیخلو، رئیس سازمان دارالقرآنالکریم به بیان سخنانی پرداخت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی در ابتدای سخنان خود به پشت سر گذاشتن چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی اشاره و اظهار کرد: در طی این چهل سال، فعالیتهای قرآنی زیادی صورت گرفته است که با گذشته قابل قیاس نیست و باید قدر زحمات تمام کسانی را که در این سالها در قالبهای مختلف تلاش کردهاند، بدانیم. با وجود تمام توسعهای که در امور قرآنی صورت گرفته است، اما با نقطه مطلوب و انتظاری که از نظام جمهوری اسلامی میرود، فاصله بسیار زیادی وجود دارد.
وی در ادامه به بیانیه گام دوم انقلاب اشاره کرد و افزود: در این بیانیه نکات خاص و ویژهای وجود دارد که نقشه راه جمهوری اسلامی در تمامی حوزهها اعم از اقتصادی و فرهنگی و ... است و اگر به آن توجه جدی شود، شاید بسیاری از مسائل و مشکلات برطرف شود.
قرهشیخلو بیان کرد: در بخشی از این بیانیه به فاصله وضعیت موجود و مطلوب پرداخته شده و تصریح شده است که برای رسیدن به آینده مطلوب باید گذشته خود را به خوبی بشناسیم. ما در چهل سال گذشته اشتباهاتی حتی در حوزه قرآن داشتهایم که باید آن را بپذیریم و در راستای اصلاح این اشتباهات گام برداریم. نکته دیگر در این بیانیه تأکید معظم له بر مدیریت و کار جهادی است. من معتقدم اگر بخواهیم اتفاقی رخ دهد و حرکت روبه جلویی داشته باشیم، باید کار و مدیریت جهادی داشته باشیم. جریان کمک به سیلزدگان اخیر یکی از نمونههای فعالیت جهادی بوده است.
الگوگیری از مردمی شدن عزاداری محرم در عرصه فعالیتهای قرآنی
رئیس سازمان دارالقرآنالکریم یکی دیگر از نکات مورد تأکید در بیانیه گام دوم را استفاده از ظرفیتهای مردمی بیان کرد و گفت: تا عموم مردم در یک موضوع بسیج نشوند، باز هم آن حرکت جهادی اتفاق نخواهد افتاد. ما در ماه محرم شاهد مشارکت همهجانبه مردم در برپایی مراسم عزاداری هستیم و همه چیز را مردم تقبل میکنند. اگر روزی ظرفیتی ایجاد شود و شبیه این اتفاق در ماه مبارک رمضان برای قرآن اتفاق بیفتد و مردم برای احیاء قرآن کریم بسیج شوند، آن موقع میتوانیم بگوییم بسیج اتفاق افتاده است. همیشه این الگو در ذهن ما وجود دارد که آیا میشود چنین اتفاقی در زمینه قرآنی نیز اتفاق بیفتد یا خیر؟ من اعتقاد دارم اگر زیرساختها و مقدمات فراهم شود، میتوان به این اتفاق رسید.
جامعه قرآنی حلقه اول اجراییسازی بیانیه گام دوم
وی در ادامه صحبتهای خود در این نشست با بیان اینکه در بخش دیگری از بیانیه گام دوم انقلاب بر توسعه معنویت و نیاز جامعه به اخلاق تأکید شده است، اذعان کرد: در دهه شصت در زمان اجرای برنامه قرآنی به راحتی میتوانستیم مردم را به راحتی جذب کنیم، اما در حال حاضر رقبا با ابزارهای بسیار پیشرفته و به روز بیشتر از همیشه به صحنه آمده است و در جایی که شبانهروز دشمنان در حال برنامهریزی برای انحراف جوانان هستند، توسعه اخلاق و معنویت در جامعه میتواند مؤثر واقع شود. مقام معظم رهبری همچنین در این بیانیه، استفاده از نیروهای جوان در حوزههای مختلف و نیز مبارزه با فساد در قالبهای مختلف را مورد تأکید قرار دادهاند.
قرهشیخلو با تأکید بر اینکه بیانیه گام دوم انقلاب نکات مهم بسیار زیادی دارد، بیان کرد: قاعدتاً اگر میخواهیم بخش اعظمی از این نکات محقق شود، در سایه توسعه فرهنگ قرآن خواهد بود. هرچه فرهنگ قرآن به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی توسعه پیدا کند، این خواستهها برآورده خواهد شد. توسعه و تعمیق فرهنگ قرآنی باید منجر به انس بیشتر مردم با قرآن کریم شود. متأسفانه بدنه عمومی جامعه انس مستمری با قرآن کریم ندارد. انس با قرآن در مناسبتهای مختلف نوسان دارد، در صورتی که این فرهنگ باید در طول سال جاری باشد. در این موضوع ابزار بسیاری نقش دارند که رسانهها و فضای مجازی از جمله مهمترین آنها هستند.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم با تأکید بر اینکه انس با قرآن نیازمند سه مرحله است، گفت: مرحله اول قرائت ظاهری است که بسیاری هم همین موضوع را زیر سؤال میبرند. اینکه قرآن کریم دستور مستقیم میدهد هرچقدر مقدور است قرآن را بخوانیم، به این معنی است که با ظاهر قرآن انس داشته باشیم. در سال 95 یک کار تحقیقاتی بر روی طیفهای مختلف مردم انجام دادیم که از بین 1200 نفر تنها دو درصد میتوانستند قرآن را ساده و روان قرائت کنند و این باعث تأسف است.
وی با بیان اینکه فراهم شدن سه مرحله قرائت قرآن، فهم قرآن و عمل به قرآن با هم باعث انس فرد با قرآن کریم میشود، گفت: جمعیت قرآنیان که به عنوان یک جامعه مطرح است، در ایجاد این فرهنگ و کم کردن این فاصله در حلقه اول قرار دارد.
چگونگی شکلگیری یک طرح
قرهشیخلو در بخش دیگری از صحبتهای خود به بیانات مقام معظم رهبری در مورد برپایی کرسیهای تلاوت و تفسیر قرآن کریم اشاره کرد و گفت: بعد از طرح این بیانات، تصمیم گرفتیم تا طرح برگزاری کرسیهای تلاوت و تفسیر قرآن کریم را برگزار کنیم، برای این کار با همکارانمان در مرکز امور رسیدگی به مساجد نشستهایی را برگزار کردیم تا چنین طرحی اجرایی شود. پیشنهاد داده شد تا به مناسبت چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، 40 مسجد که دارای برخی ویژگیهای شاخصهستند، انتخاب شوند.
وی با بیان اینکه قصد اینکه این کار را تبدیل به یک کار سازمانی کنیم، بیان کرد: سازمانی شدن طرحها باعث میشود تا اگر منابع مالی بود، آن طرح اجرا شود و اگر منابع مالی با محدودیت مواجه شد، آن طرح نیز متوقف شود. لذا تلاش داریم تا این طرح سازمانی نباشد و ادامه داشته باشد.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم افزود: هماهنگیهای این طرح صورت گرفته و پیشنهاد داده شد در این مساجد هر دو هفته یک بار کرسیهای ثابت تفسیر و تلاوت قرآن کریم را داشته باشیم. باید ببینیم توان اینکه این کار به یک فعالیت ماندنی و ماندگار تبدیل شود، وجود دارد یا خیر. قطعاً اگر ظرفیتهای دیگر به کمک بیاید، این طرح موفق خواهد بود.
عمده گلایه قاریان در استانها
قرهشیخلو با اشاره به اینکه در سفر به استانها با گلایههای بسیاری از قاریان استانی مبنی بر نبود ظرفیتی برای ارائه توانمندیهایشان مواجه است، گفت: قاریان در استانها این گلایه را همیشه داشتهاند که جایگاهی برای ارائه توانمندی خود ندارند. این در حالی است که در سالهای گذشته بسیاری از مسابقات در مساجد برگزار میشد، برخی مواقع در یک ماه چندین مسجد در یک محله مسابقه قرآن برگزار میکردند، اما اکنون اینگونه نیست و همه به دنبال فعالیت مراکز دولتی هستند.
افت فضای قرائت قرآن در کشور
وی با تأکید بر اینکه هرچه رو به جلو میرویم، فضای قرائت قرآن در کشور ضعیفتر میشود و افت پیدا میکند، گفت: علت این رویداد کمبود و کمتر شدن مکانهایی است که بتوان در آن تلاوت ارائه داد. در حال حاضر حرم حضرت عبدالعظیم(ع) است که به صورت مستمر جلسات انس با قرآن را برگزار میکند. دستگاهها و دوستان قرآنی تکلیف دارند که پای کار بیایند و برای اعتلای این فرهنگ تلاش کنند.
رئیس سازمان دارالقرآن الکریم با اشاره به اینکه اگر بتوانیم این مساجد را به خوبی پیشتیبانی کنیم، این کار تبدیل به فرهنگ خواهد شد، گفت: البته در حال حاضر هم جسته و گریخته جلسات و کرسیهای تلاوت قرآن کریم برگزار میشود که امیدواریم با کمک قاریان حاضر در این طرح، این کرسیها گسترش بیشتری پیدا کند و در ادامه نیز در سراسر کشور اجرایی شود.
اجرای طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن در 40 مسجد
در بخش دیگری از این نشست، حجتلاسلام والمسلمین علیرضا جدیدی، معاون جذب و آموزش مرکز رسیدگی به امور مساجد نیز به بیان سخنان کوتاهی به بیان روایتی در مورد اهمیت قرائت قرآن کریم پرداخت و گفت: ما در استان تهران بیش از 3500 مسجد داریم که از این بین 2500 مسجد فعال هستند، از این بین 40 مسجد قرآنی انتخاب شده است تا به عنوان میزبان طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن کریم باشند.
وی با اشاره به اینکه این ظرفیت وجود دارد که طرح کرسی تلاوت و تفسیر قرآن کریم به صورت هفتگی نیز اجرایی شود، افزود: همانگونه که گفته شد، در برخی موارد شاهد کمبود مکان برای اجرای کرسی تلاوت هستیم، لذا مرکز رسیدگی به امور مساجد با تمام توان و امکانات در خدمت این طرح خواهد بود.
در ادامه این نشست برخی از قاریان حاضر در این نشست به بیان نقطه نظرات خود در مورد این طرح پرداختند که اهتمام ائمه جماعات بر برگزاری کرسی تلاوت در مساجد، ادامهدار بودن چنین طرحهایی و سازمانی نکردن آنها، بها دادن به جوانان و استفاده از ایدههای آنها، استفاده از قاری ثابت در چنین برنامههایی و مواردی از این دست برخی از مهمترین مطالب مطرح شده بود.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن ایکنا فعالیت های قرآنی کرسی تلاوت تفسیر سازمان دارالقرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۲۷۳۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاهی به یک نمایشگاه هنری قرآنی/ مسؤولیتی که امید را زنده میکند
به گزارش خبرنگار مهر، هنرهای سنتی به ویژه خوشنویسی، هنری نیست که هنرمند در آن ظرف چند سال بتواند به درجه استادی برسد و این مهم دههها طول میکشد اما در کشورمان ایران، هنرمندانی داریم که تمام عمر خود را صرف هنری کردهاند که نتیجه آن میتواند کتابت کلمات نورانی قرآن مجید باشد. امروزه آیات قرآن کریم به عنوان یکی از محورهای اصلی در خوشنویسی به کار میرود و در میان خوشنویسان کمتر کسی را میتوان یافت که بخشی از قرآن کریم یا تمام آن را در قالبهای گوناگون ترسیم نکرده باشد. خط خوش و خوشنویسی هنری است که همیشه توأمان با قرآن بوده است و یکی از والاترین هنرهای قرآنی به حساب میآید، همچنان که از پیامبر رحمت نقل شده است: «هر کس آیه بسم الله الرحمن الرحیم را برای بزرگداشت خداوند به خطی خوش بنویسد، بخشیده خواهد شد.» (منیه المرید، ص ۳۵۱)
در ابتدای جریان نگارش قرآن، تنها خط مورد استفاده «خط کوفی» بود اما به تدریج و با ورود اقوام مختلف با فرهنگها و خطهای متفاوت، تنوعی در تعداد و انواع خط قرآنی به وجود آمد و امروزه قرآن کریم با خطوط «نسخ»، «نستعلیق»، «ثلث»، «ریحان»، «معلی» و … به نگارش در میآید. علاوه بر نگارش مرسوم قرآن بر روی کاغذ که به صورت کتاب و جزوه عرضه میشود، نگارش قرآن روی سنگ، چوب، شیشه و اشیای دیگر و نیز ساخت تابلوهای قرآنی با آمیزهایی از هنرهای گوناگون چون «تذهیب»، «نگارگری»، «معرق کاری»، «منبت کاری» و … هم در جامعه هنری ما مرسوم شده است.
تاثیرات یک نمایشگاه تخصصی بر رشد هنرهای قرآنی
در میان برگزاری نمایشگاههای مختلف هنری که برگزار میشوند، کمتر پیش آمده توجهی ویژه به خوشنویسی و به ویژه خوشنویسی قرآنی شود. البته برگزاری نمایشگاههای سالانه قرآن کریم که در ماه مبارک رمضان برگزار میشوند، محملی برای گردهمایی هنرمندان قرآنی در کنار ناشران و نمایش برخی آثار آن هنرمندان است اما آن نمایشگاهها به صورت ویژه نتوانسته اند از ظرفیت هنرهای قرآنی استفاده کنند.
یدالله کابلی هنرمند و استاد پیشکسوت خوشنویسی با اشاره به برگزاری نخستین دورههای نمایشگاههای قرآن، گفت: در آن سالها در اولین و دومین دوره برگزاری نمایشگاه قرآن شاهد آن بودیم که این نمایشگاه با محوریت خط و خوشنویسی برگزار میشد اما کم کم در دورههای بعد صور قرآنی و فروشگاههای نشر قرآن افزوده شدند و در نهایت کار به جایی رسید که خط و خوشنویسی کنار گذاشته شد.
جسته و گریخته نمایشگاههایی با عناوین «تذهیب و هنرهای قرآنی» نیز در مراکز دانشگاهی همچون بنیاد ایرانشناسی برگزار میشود اما همگی اصل مطلب را در نمایشی کامل و جذاب ادا نمیکنند. شاید بتوان گفت نمایشگاه «روایت باران» که ۳۱ فروردین ماه در فرهنگسرای نیاوران آغاز به کار کرد، یکی از منحصربه فردترین نمایشگاههای مبتنی بر هنر قرآنی؛ خوشنویسی سنتی باشد و میتوان نمونهای جذاب از جلوههای هنرهای قرآنی را در این نمایشگاه مشاهده کرد؛ نمایشگاهی که متشکل از آثار قدیمی و جدید از هنرمندان بهنام و بزرگ خوشنویس و خطاط در کنار هنرمندان جوان و کاربلد این حوزه است.
غلامحسین امیرخانی، محمد سلحشور، یدالله کابلی، علیاشرف صندوقآبادی، محمدعلی گرجستانی، علیرضا کدخدایی، عبدالصمد صمدی، محمد علی قربانی، رضا مافی، علیرضا اسکندری، مجتبی سبزه، احمد پیلهچی، فتحعلی واشقانی فراهانی، احمد شفیعیها، رسول مرادی، غلامرضا راهپیما، ذبیحالله لولوئیمهر، عارف براتی، علی تَن، عبدالحسین قزوینی، علیاکبر پگاه، سیدرسول آقامیری، سمیه ولیان، مهرک عبدالصالحی، زهرا عینکزاده، هادی هنردوست، فرشته احمدی، فاطمه نظری، مریم فیضپور، طاهره الله دادیان، محمد ارزگانی، محمدجواد شکوهیفر، پیمان پیروی، برنا فرخنسب، مرضیه منیری، حسین بدیعی نامقی، الهام دهقان، مریم مرتضایی، هومان بابا اولادی، سمیه جوادیان، جواد لنگری، مجتبی ابراهیمی، سید مرتضی جعفری، اسماعیل نبهانی، خسرو شیرچی، افسانه زهری، کوروش مظفربیگی، ابوالفضل خزاعی، محمد خزاعی، خدیجه فلاحی، پیمان سادات نژاد، محمد مدعالی، علیرضا زندی، رقیه ترکمنها، پیمان پیروی، مجید رجایی، محمدصادق احدپور، سیفالله مجیدی، مصطفی، عزیزاللهی، سحر فرید، گوهر همایی، زهرا میرزایی، علی مهری، اعظم علیزاده نیک، شهربانو نجفی، مینا موسوی، فرامرز تیمور نژاد، معصومه بختیاری، نیما حسن پور، زهرا باقرنژاد، زهرا عظیمی، علی گنجی، وحید احمدزاده، صفر نورزاده، علی قربانی حکیم، علیرضا قندالی، پوریا منصورزاده، نرگس بیگمرادی، غلامرضا سپهری، ازهار شرکا، عبدالله کلهری، رضا ظریفیان، مصطفی تاجیان، نفیسه تقوی، مسعود سعادت، کمال سلیمانیان، سمیرا بصیریکیا، رضا زدوار، نسیبه هادیپور، زهرا حاج ابراهیمی، نوشین شمعریز، انسیه ادیب، ساناز راجی، حکیمه یزدانپرست، احمد ابوطالبیان، غفار قنبرپور، غلامرضا یادگار، سیدعلی فخاری، محسن میرحسینی، مهرناز قربانپور، مهرناز قربانپور، فاطمه کاظمی، بهادر پگاه، میرحیدر موسوی، حمید احمدی، علی آقا حسینی، رضا مقدم، اعظم ابهرچایی، طیبه ارزندریانی، افسانه شهبازی، محمود رحیمی عهد، حسین غلامی و سهیلا لشگری، هنرمندانی هستند که آثارشان توسط شورای هنری نگارخانه ترانه باران که به صورت تخصصی به هنرهای قرآنی به ویژه خوشنویسی میپردازد، انتخاب شده است.
فراخوان دریافت آثار این نمایشگاه، دی ماه ۱۴۰۲ اعلام شد. بعد از آن، ۲ نشست شورای هنری و انتخاب آثار نمایشگاه «روایت باران» برگزار و در نهایت نیز ۳۱ فروردین ماه ۱۴۰۳ نمایشگاه، افتتاح شد.
در این نمایشگاه، آثار قرآنی در بخشهای کتابت، قطعه، سطر، حجم، چلیپا، خط نقاشی، حجم و … در ۲ بخش هنرمندان معاصر و بخش قدما به نمایش درآمده است. در نیم طبقه فوقانی گالری اصلی فرهنگسرای نیاوران، مجموعهای از آثار تاریخی نمایش داده شده که از آن جمله میتوان به خط کوفی دوران اولیه اسلامی و خطوطی با قدمت قرن دوم و سوم هجری اشاره کرد. همچنین از دوره قاجار نیز چندین اثر در معرض دید عموم گذاشته شده است. در میان آثار، برخی آثار خط نقاشی و سیاه مشق رضا مافی نیز دیده میشوند که خوشنویسی سنتی را با شیوههای نقاشی مدرن تلفیق کرده بود.
لزوم حمایت عملیتر دولت از هنرهای قرآنی
نمایشگاه هنرهای قرآنی «روایت باران» اولین قدم از جریانی است که در بخش خصوصی انجام میشود و ارزشمند است که قطعاً باید تقویت شود. بر اساس گفته صاحبنظران دینی و هنری، اگر بخواهیم فرهنگ قرآنی در جامعه همهگیر شود باید با زبان هنر آن را نشر داد، چون بسیار نافذتر است و جلوههای بهتر و تأثیرگذارتر دارد. در واقع اگر قرآن و مفاهیم قرآنی با زبان و شیوه هنرمندانه ارایه شود، قطعاً تاثیر بهسزایی دارد که باید از سوی مراکز فرهنگی و هنری ذیربط مورد حمایت قرار گیرد. اختصاص بخش کوچکی از بودجه سازمانها و نهادها به خرید آثار هنری و آثار قرآنی، یکی از راههای حمایتی در این عرصه خواهد بود اما این طرح برای اجرایی شدن فراز و فرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است.
همچنان که علی اشرف صندوق آبادی هنرمند باسابقه خوشنویس در این مورد گفت: وقتی قانون شود که درصدی از بودجه یک سازمان به خرید آثار هنری اختصاص پیدا کند اما خریدی نبینیم، مشکل از مدیریت آن است؛ یعنی وقتی هیچ خریدی جدی انجام نشده به نظرم مشکل مدیریتی است و بهتر است دولت، دست کارآفرینان را باز بگذارد.
به گفته صندوق آبادی که عضو شورای نمایشگاه «روایت باران» است، نگاه در این نمایشگاه این است که دولت، حمایتی عملیتر را ایفا کند تا بتوانیم از هنرمندانی که فعال هستند، حمایت بیشتری کنیم.
چطور به حضور هنرمندان قرآنی امید داشته باشیم؟
نکته مهم بعدی، توجه تخصصی به آثار هنری قرآنی چه در بعد فرهنگی و چه در بعد اقتصادی است که بیش از گذشته جلوهگر شده است و در این عرصه باید هنرمندانی که در عرصه هنرهای قرآنی فعالیت میکنند، دیده و به جامعه ملی و بین المللی معرفی شوند که این روند، مسؤولیت متولیان امر همچون وزیر فرهنگی و ارشاد اسلامی، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر و دیگر مدیران مسؤول ذیربط را بیشتر میکند. اگر اکنون به هنرمندان فعال در عرصه کتابت و هنرهای قرآنی توجه نداشته باشیم، با توجه به شرایط جامعه و وضعیت اقتصاد هنر چگونه میتوانیم چند سال دیگر به حضور و فعالیت این هنرمندان در زمینه قرآن امید داشته باشیم؟ شاید کم کم هنرهای قرآنی که حتماً مهمترین منبع اقتصاد فرهنگی کشورمان محسوب میشود، با کم توجهی به سمت کمرنگ شدن پیش رود. توجه به اقتصاد و سرمایه گذاری در این حوزه در توسعه و ترویج هنرهای قرآنی تاثیر مستقیم و بهسزایی دارد؛ همچنان که نمیتوان از این مهم چشم پوشی کرد که نسخ خطی قرآن این قابلیت را دارند که رکورد فروش آثار را در اکسپوها و حراجیها جابهجا کنند.
کد خبر 6099777